بررسی مشارکت اجتماعی به مثابه سازوکاری برای رسیدن به رفاه اجتماعی

در نظریه های نوین توسعه با اتخاذ رویکردهای مشارکتی، برنقش مشارکت در پیشبرد اهداف توسعه که یکی از مهم ترین آنها رفاه اجتماعی می باشد، تاکید شده است. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی مشارکت اجتماعی مردم و بررسی نقش آن در رفاه اجتماعی ساکنان منطقه مورد مطالعه می باشد.سوال اصلی در این مطالعه بر اساس رابطه بین مشارکت اجتماعی و رفاه اجتماعی قراردارد .فرضیه اصلی به نظر می رسد بین میزان مشارکت اجتماعی و میزان رفاه اجتماعی رابطه وجود دارد.دیدگاه ها و نظریات مختلف بر نقش و اهمیت توسعه و خصوصاً توسعه مشارکتی در گسترش رفاه عمومی و رهایی مردم از چنگال فقر تاکید دارند. دیدگاه توسعه ای بسیاری از جنبه های اقتصادی – اجتماعی را در نظر می گیرد که ارتباط تنگاتنگی با مسائل رفاهی دارا می باشد. ? هر چند نظریه مشخص که بتواند به طور مستقیم رابطه بین مشارکت اجتماعی و رفاه را تبیین کند؛ وجود ندارد. لیکن با توجه به نظریات موجود درباره ی رفاه اجتماعی و همچنین مشارکت اجتماعی و نظریات ارائه شده در ارتباط با حقوق شهروندی و مشارکت می بایست از نظریه هایی استفاده نمود که بتوان رابطه ی بین مشارکت اجتماعی و رفاه اجتماعی را استنتاج نمود.جامعه آماری این پژوهش را تمامی شهروندان 18 سال به بالای منطقه یک شهرداری کرج به تعداد تقریبی 65 هزار نفر (از مجموع تقریبی 130000 نفر جمعیت کل این منطقه) تشکیل می دهند (طبق برآورد تقریبی مرکز gis شهرداری کرج). میزان مشارکت اجتماعی (در مجموع) با میزان رفاه اجتماعی (در کل) رابطه دارد و با افزایش اولی، دومی نیز افزایش نسبی نشان می دهد (تأیید فرضیه اصلی پژوهش). میزان مشارکت غیرنهادی (از مولفه های مشارکت اجتماعی) با میزان رفاه اجتماعی (در کل) و مولفه های آن یعنی میزان امکانات رفاهی، میزان دسترسی به خدمات عمومی، تغییر امکانات محله در سالهای اخیر، میزان اوقات فراغت فرد رابطه دارد، به طوری که با افزایش آن، برخورداری از امکانات رفاهی، دسترسی به خدمات عمومی، امکان تغییر و بهبود امکانات محله، میزان اوقات فراغت نیز فزونی می یابد (تأیید فرضیه فرعی پژوهش).چنانکه از یافته های پژوهش حاضر برمی آید، به رغم فقدان بسترهای لازم برای شکل گیری مشارکت نهادی و به عبارت دیگر نهادینه نشدن مشارکت اجتماعی در ایران، حتی صرف نگرش مثبت بدین مفهوم و پدیده اجتماعی و نیز تمایل ذهنی بدان در قالبهای غیرنهادی و نهادی اثری غیرقابل انکار را بر ارتقای سطح رفاه اجتماعی نشان می دهد.